گامی برای اشاعه حفظ محیط زیست
جایگاه محیط زیست در كشور ما كجاست؟ آیا افراد جامعه با اهداف سازمان حفاظت محیط زیست آشنایی كامل دارند؟
چند درصد مردم (اعم از تحصیل كرده و غیر تحصیل كرده) به طور كامل از مضمون اصل 50 قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران آگاهی دارند و حدود وظایف آن را می‌دانند؟
چند درصد از شركت های مهندسین مشاور، اعم از عمرانی- توسعه شهری و برنامه‌ریزی- معدن كاری و ژئوتكنیك با دید مثبت اهداف این سازمان را پذیرا هستند؟ شاید بسیاری از آنها این موضوع را فقط به خاطر اجرای پروژه پذیرا باشند و طبق نظر این سازمان عمل كنند. اما در مقابل از سازمان حفاظت محیط زیست چه انتظاراتی باید داشت؟
برخی پرسش‌هایی كه در این زمینه مطرح است عبارتند از:
- سازمان حفاظت محیط زیست به منظور اشاعه تفكر زیست محیطی در جامعه چه برنامه‌هایی را ارائه داده است؟
- آیا پرسشنامه‌ای مبنی بر آگاهی مردم عادی از اهداف سازمان تهیه شده است؟
- آیا براساس داده‌های پرسش‌نامه، برنامه‌ریزی های آموزشی در جهت رفع نقاط ابهام طراحی شده است؟
به‌رغم آن كه، برای رفع مشكلات زیست محیطی اعم از آلودگی هوا، خاك و آب موجود در كشور، برخی حركت‌های اجرایی را از طرف سازمان شاهد بوده‌ایم، ولی به نظر می‌رسد در پیشبرد اهداف آن چندان اثری ندارد، زیرا این حركت‌ها اغلب در چارچوب‌های اداری و قانون ارائه می‌شود.
در صورتی كه باید فرهنگ مردم را درباره حفاظت از محیط زیست ارتقا داد و برنامه‌های كنترلی و اجرایی با مشاركت مردم انجام گیرد.
افزون بر این، سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند در تعامل با شورای شهر، در زمینه محیط‌زیست برنامه‌های آموزشی كاربردی در سطح محله، منطقه، استان و كشور طراحی و اجرا نماید. این برنامه‌ها باید متناسب با موقعیت جغرافیایی و سطح آگاهی محل طراحی شود و پس از تصویب و تایید پروژه از طرف سازمان و شورای شهر با نظارت كامل این دو نهاد توسط مردم به اجرا درآید.
نكته قابل توجه آن كه طراحی پروژه‌ها باید به گونه‌ای باشد كه سبب ایجاد انگیزه در مردم شود. یكی از راه‌های ترغیب و ایجاد انگیزه، اعلام نتیجه خدمات و مشاركت مردمی از سوی رسانه‌های گروهی و قدردانی مسئولان از مردم است. در خصوص واحدهای تولید و صنعتی كه با مسائل زیست محیطی درگیر هستند می‌توان برای كاهش عوامل آلاینده برنامه‌های كوتاه‌مدت آموزشی اجرا كرد.
در این برنامه‌ها ضمن آشنا ساختن كاركنان واحدهای تولیدی و صنعتی با پیامدهای ناگوار عوامل آلاینده، بهتر است امتیازات تشویقی مختلفی در نظر گرفته شود تا این فرهنگ در جامعه نهادینه شود.
علاوه بر همه موارد یادشده نكته حایز اهمیت به كارگیری نیروهای متخصص در این زمینه است، بویژه آن كه امروزه یكی از معضلات جامعه ما نرخ بیكاری نیروی جوان است كه قشر تحصیلكرده درصد بالایی از آن را به خود اختصاص داده است و با توجه به ظرفیت محدود پذیرش نیروی انسانی توسط ارگان‌های دولتی و حتی غیردولتی می‌بایست در پی راهكارهای منطقی و قابل اجرا باشیم.
یكی از راه‌های زمینه‌ساز اشتغال نیروی تحصیل كرده جامعه می‌تواند توسط سازمان حفاظت محیط زیست با همكاری سایر ارگان های دولتی نظیر شهرداری، شورای شهر، مدیریت مشاركت‌های مردمی طراحی شود و با بكارگیری فارغ‌التحصیلان رشته محیط زیست و منابع طبیعی و رشته‌های وابسته كه هر سال بر تعداد آنها افزوده می‌شود از درصد بیكاران قشر تحصیل كرده كاست.
جلال فصل بهار
* مطالب مرتبط:
تاثیر فعالیت‌های بشری در تغییرات آب و هوا
مطالبات زیست‌محیطی، مدعی‌العموم ندارد
